جامعه مدنی پایگاه حقوق شهروندی

حقوق شهروندی که زیرمجموعه یی از حقوق اساسی انسان و حقوق بشر است دارای زوایای مختلف فلسفی، اجتماعی و سیاسی است که بررسی هر کدام از این رویکردها گوشه یی از چهره پنهان این مفهوم را روشن می کند.  حقوق شهروندی که زیرمجموعه یی از حقوق اساسی انسان و حقوق بشر است دارای زوایای مختلف فلسفی، اجتماعی و سیاسی است که بررسی هر کدام از این رویکردها گوشه یی از چهره پنهان این مفهوم را روشن می کند. دکتر ناصر کاتوزیان در کتاب مقدمه علم حقوق واژه حقوق را «مجموع قواعدی که بر اشخاص از این جهت که در اجتماع هستند حکومت می کند» تعریف کرده است که این مجموعه قواعد « برای تنظیم روابط مردم در اجتماع و... برای هر کس امتیازهایی در برابر دیگران می شناسد و توان خاصی به او می بخشد.» 

وظایف شهروندان

حکومت مردم سالار، برخلاف نظام دیکتاتوری، براى خدمت به مردم شکل گرفته است، اما مردم نیز باید به قوانین و دستورات مردم سالارى حاکم، پاى بند باشند. حکومت هاى مردم سالار آزادى هاى زیادى از جمله آزادى مخالفت با حکومت و انتقاد از آن، براى شهروندان قایلند. شهروندان حکومت مردم سالار باید از مشارکت، فرهنگ و حتى صبر برخوردار باشند.

· شهروندان، آگاه اند که در حکومت مردم سالار، تنها حقوق به آنان تعلق نمى گیرد، بلکه مسوولیت هایى نیز بر عهده شان است. آنان مى دانند که مردم سالارى به صرف وقت و کار سنگین احتیاج دارد – حکومتى از دل مردم، نیازمند وجود تیزبینى و پشتیبانى دایمى از جانب مردم است.
· 

مشارکت شهروندان

در قبال وظایف مصرح در قانون برای مسئولین کشوری و شهری که در برگیرنده حقوق شهروندی نیز هست، متقابلاً شهروندان نیز در ارتباط با شهر و مدیریت شهری دارای وظایف و تکالیفی هستند که عمل به این وظایف و تکالیف در ارتباط دو سویه با حقوق آنها در مدیریت شهری باعث ارتقاء فضیلت جامعه شهری و تامین سعادت و ایمنی اجتماعی شهری می شود. به طور کلی وظایف شهروندان را می توان در چند مورد خلاصه کرد: آشنایی با حق و حقوق خویش در جامعه شهری؛ آشنایی با وظایف و تکالیف مدیریت شهری و توانایی ها و محدودیت های مدیریت شهری در اداره شهر و هماهنگ ساختن سطح توقعات خویش با این وظایف و امکانات پس از آشنایی با دو مقوله فوق هر شهروند باید برای احقاق حق خویش و بالطبع بهبود وضعیت جامعه شهری خود اقدام کرده و مدیریت شهری را وادار به انجام وظیفه و اعاده حق شهروندی خویش کند؛ سعی و تلاش برای مشارکت در اداره شهر؛ افزایش حس تعلق خاطر خود به محله و شهر محل سکونت خویش؛ تشویق و ترغیب همشهریان و ترغیب همشهریان خود به مشارکت در اداره امور شهر از این جمله اند.  

شهر مطلوب، شهری است که واقعاً توسط مردم اداره شود

تشکیل انجمنها و نهادهای اجتماعی، امدادی، ارشادی و تاسیس تعاونیهای تولید و توزیع و مصرف، نیز انجام آمارگیری، تحقیقات محلی و توزیع ارزاق عمومی، توافق و تشویق و ترغیب مردم در خصوص گسترش مراکز تفریحی، ورزشی و فرهنگی با هماهنگی دستگاههای ذیربط از جمله مسوولیت هایی است که قانون اساسی برای شورای شهر تعیین کرده است.

ابراهیم انصاریان * - تشکیل انجمنها و نهادهای اجتماعی، امدادی، ارشادی و تاسیس تعاونیهای تولید و توزیع و مصرف، نیز انجام آمارگیری، تحقیقات محلی و توزیع ارزاق عمومی، توافق و تشویق و ترغیب مردم در خصوص گسترش مراکز تفریحی، ورزشی و فرهنگی با هماهنگی دستگاههای ذیربط از جمله مسوولیت هایی است که قانون اساسی برای شورای شهر تعیین کرده است. 

شهرسازی: اشتغال و ویژگیهای ساختاری آن مهدی کاظمی بیدهندی

 مقدمه

     دربخش قبلی این بحث ، مقوله جمعیت وتعیین کنند گی انرا دربرنامه ریزی بطورکلی ، ودرمورد دیدگاهی که دراین سایت دررابطه با برنامه ریزی شهری ، پیگیری مینمائیم ؛ بطورمختصرمطرح نمودیم . لازم بیاد آوری استکه ، هدف از طرح این بحثها دراین سایت ، پژوهش وارائه نظریاتی درمورد مقولاتی ، چون : جمعیت شناسی ، اشتغال وغیره – البته  انهم دروضع موجود کشور- نیست ؛ چون خود دراین زمینه نیازمند استفاده ازپژوهشهای صاحب نظران علوم انسانی مان میباشیم . بنابراین نیت : برجسته نمودن میزان و چگونگی تعیین کنندگی پدیده های مورد نظردرتغییروتحولات بخش شهری ، وبیش ازان تاثیرشان در«سازمان یابی فضائیء» استقرارها درعرصه کشوراست. به بیان دیگرقصد مان طرح مشکلات و ناشناخته هائی استکه دراین زمینه پیشء روی شهرسازی قراردارد. درواقع هدفمان ، یاری طلبیدن ازسروران صاحب نظردراین زمینه هاست ، تا با پژوهشهای خود ابعاد ناشناخته پدیده های مورد بحث را بیش ازپیش تبیین نمایند .    

    همانگونه که دربخش قبلی ملاحظه شد : دربحث مربوط به جمعیت وسازمانیابی فضائی و تاثیر متقابلشان بریکدیگر، شناسائی دوویژگیء مقوله جمعیت حائزاهمیت بود ؛ یکی ویژگیهای ساختاری مربوط به افزایش یا کاهش گیاهی جمعیت ، که به برداشت ما تاثیرگذارعمده دران ، بیش ازاینکه تشویق به کنترل ویاعدم کنترل زادولد باشد ، شهرنشینی وتحولات اقتصادی اجتماعی ناشی ازآنست . بدین ترتیب براین باورهستیم که ، درسیاست گذاریهای شهری باید این مهم را درنظر داشت که دراینده با کاهش رشد جمعیتء بیشتر، حتی درچند دهه دیگربا منفی شدن درصد رشد جمعیت ، مواجه خواهیم بود ؛ انهم بگونه ایکه - بازهم بنظرما - سیاستهای احتمالی تشویق زاد ولد هم تاثیرچندانی دراین روند نخواهند داشت .

      علاوه برویژگیهای مربوط به افزایش ویا کاهش رشد گیاهی جمعیت ویژگی دیگری که ، مورد بحث قرارگرفت مسئله تحرک اجتماعی جمعیت وبلاخره گرایشهای جابجائی ان - امروزه بیشتر-  دردرون بخش شهری کشوربود .

      گرایشهای جابجائی جمعیت که ، درواقع آرایش استقرارفضائی جمعیت وامکانات درزمان ومکان را شکل میدهد،  مسئله ایستکه ، بطورکلی دروضع موجود کشور، تا کنون توجه چندانی به آن نشده است. به بیان دیگرپژوهشهای مستند وتئوریزه شد ه ای ازانرا پیشء رو نداریم . بهمین علت دراین زمینه پرسشهای اساسی متنوعی مطرح میباشند ؛ که جا دارد سروران صاحب نظر ، بیش ازپیش بپژوهش وتحلیل زوایای ناشناخته ان پرداخته وچگونگی انرا ، بصورتیکه بتوان به استناد ان تحولات حال واینده استقرارهای شهری را درحدامکان دریافت ، تبیین نمایند.  

شهرسازی: جمعیت ، تحرک وجابجائی آن . مهدی کاظمی بیدهندی

  مقدمه

     مسئله بسیارمهمی که درشرایط کنونی شهرسازی ، برنامه ریزی ومطالعات شهری وحتی برنامه ریزیها درسطوح خرد وکلان باان مواجه اند : کم اهمیت ماندن مطالبات وهمچنین عدم مشارکت مردم   دربرنامه ریزی وسیاست گزاریها ازیک سوی ، کمبود ادبیات نظری مبتنی برپژوهشهای همه جانبه از وضع موجود کشورازسوی دیگراست . پژوهشهائی که علل شکل گیری پدیده های مطرح درزمینه های مورد بحث را بگونه ای مستدل ومستند ازجهات مختلف بررسی ونهایتا"خصلت یابی وتئوریزه نموده باشد . ضرورت ولزوم چنین پژوهشهائی ازانجا ناشی میشود که ، امروزه به سبب کمبود چنین پشتوانه نظری که حاصل لحاظ جوانب مختلف وضع موجود باشد ، ازیک سو، برداشتها وتوجیهات ارائه شده دررابطه باچگونگی پدیده های مورد بحث اغلب درسطح باقی میمانند . ازسوی دیگربه همین سبب میان دست اندرکاران مختلفی که به چنین مطالعاتی– مطالعات شهری– مشغولند ، ارتباط ودرک متقابل چندانی برقرارنشود . چون درواقع چنین درک متقابلی بستگی به میزان ریشه یابی ساختاری تاریخی پدیده های مذکور داشته ومتناسب باان خواهد بود.  یعنی درصورتیکه هدف واقعا" پاسخ گوئی به مطالبات مردم باشد ، با چنین روال کاری که فعلا"درجریان است ، درعمل جهت نیل به هدف فوق – پاسخگوئی به مطالبات مردم -  توفیق چندانی حاصل نخواهد شد .

      دراین نوشته قصد مان طرح ویا تحلیل پدیده های مورد بحث نیست . چون پژوهش درباره انها را درصلاحیت پژوهشگران فعال درعرصه علوم انسانی دانسته ، خود راازهرجهت نیازمند بهره مندی از پژوهش ها ونظریه پردازیهای ارزشمند این سروران میدانیم .  

سیما و منظر شهری در حوزه وظایف شهرداری ها

چکیده

منظر شهری مجموعه‌ای از عوامل طبیعی و مصنوع است که تحت تاثیر ویژگی های طبیعی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی یک شهر شکل گرفته و یا می‌گیرند. منظر شهری یک از عوامل کیفیی و مطلوبیت شهرها ، واقعی و عینی بوده و حاصل مشاهده و درک مظاهر گوناگون و ملموس شهر اعم از بناها ، فضاها ، فعالیت‌ها ، صداها ، بوها و… هنگام مواجه شهروند با پدیده شهر ( در مقیاس‌های مختلف ، اعم از دیدن شهر از دور دست یا هنگام قرار گرفتن در شهر و یا حتی استقرار در بناها) است . منظر شهری صرفا دربر دارنده نمای ساختمان‌ها و عناصر قابل رؤیت نیست؛ بلکه صداها، بوها، انواع عناصر طبیعی و مصنوع ، خواه ثابت و خواه متحرک را در بر گرفته و شامل تمام آن چیزهائی است که توسط حواس انسان قابل درک است. در مقاله حاضر ضمن بررسی مفاهیم و معیارهای منظر شهری، در خصوص مدیریت منظر شهری در حوزه وظایف شهرداری ها از منظر قانونی بحث می شود. 

نگاه تک بعدی مدیران شهری.معضل مدیریت متمرکز شهری

تردیدی نیست که امروز و در اوایل قرن 21 دیگر نگاه مردم و مدیران شهری در دنیا به شهر ،صرف یک نگاه کالبدی و فیزیکی نیست.امروز شهر به مثابه یک  عنصر فضایی چند بعدی که شامل ابعاد اجتماعی،کالبدی،اقتصادی،فرهنگی و...است، توجه قشر بی شماری از تحصیل کردگان را به سمت خود معطوف کرده است ،از شهرسازی و معماری گرفته تا اقتصاد،جامعه شناسی،روانشناسی ،علوم سیاسی و در واقع در بیانی بهتر نگاه به شهر نیاز به داشتن دیدی انطاف پذیر و پویا و جامع نگر خواهد داشت.مدیریت شهری امروزه به عنوان مهمترین عنصر حاکمیت مردم بر مردم و حکومت از پایین به بالا مطرح است.این ویژگی در عین پر طرفدار نشان دادن این سمت ،در واقع مسئولیت عهده دار آن را دو چندان می نماید.این نوع حاکمیت متضمن در نظر داشتن حقوق متقابل مردم بر مدیران شهری و بالعکس است و اصل تضمین کننده موفقیت آمیز بودن آن شهرسازی مشارکتی ، و در نظر داشتن مردم یک شهر با تمام خصوصیات فرهنگی ،مذهبی،اجتماعی،اقتصادی و در استان ما قومی ،در تصمیم گیری های مربوط به شهر است .عدم نگاه به این خصوصیات در یک شهر نگاه تک بعدی را به شهر القاء می کند 

پسماندهای شهری

پسماند یا زباله به مواد جامد ، مایع و گاز ( غیر از فاضلاب ) اطلاق می گردد . که به طور مستقیم یا غیر مستقیم حاصل فعالیتهای انسانی بوده است . و از نظر تولید کننده - خود ما – زائد تلقی می گردد و اثرات مخرب زیست محیطی دارد که زباله های خانگی بخش عمده آن را شامل می شود و با بازیافت آن می توانیم این سرمایه عظیم را به منابع اولیه آنها باز گردانیم .

در واقع هر ماده ای زمانی که به پسماند تبدیل می شود دیگکر ارزش اقتصادی خود را از دست می دهد ، به عبارت دیگر قابل استفاده نیست و باید در مکانی قرار داده شود که صدمه و آسیبی به سلامت انسان ومحیط زیست وارد نکند و به شکلی ایمن کنترل و محصور گردد .

 

درختان در فضای شهری

شاید استفاده از درختان در فضای شهری نقش مستقیم در زندگی روزانه افراد جامعه نداشته باشد اما بسیاری از افراد زندگی در کنار گل وگیاه را امری لذت بخش تلقی می کنند . این موضوع نشان دهنده این است که انسانها تمایل شدیدی برای بازگشت به طبیعت دارند .

نقش دیگر درختان در حریم شهرها ، نمایش تغییرات لحظه به لحظه فصول سال است که موجب اطلاع رسانی به مردم و ایجاد زیبائی و طراوت در محیط شهری می گردد. 

درختان ، رنگ ، بافت و اشکال مختلفی را در محیطهای مصنوعی ایجاد می کنند و بازگو کننده فرمها و رنگهای طبیعی در الگوهای هندسی خیابانها و ساختمانها می باشند .

 

شهردار کیست و شهردار خوب چه ویژگی هایی باید داشته باشد

در آستانه انتخابات شوراها هستیم ، قانونا همزمان با اتمام دوره شورا ؛ دوره شهرداری شهردار منتخبشان هم تمام می شود و اصلی ترین وظیفه شورا ها انتخاب شهردار است .

اما برای این باید ابتدا تعریف جامعی از شهردار داشته باشیم و بعد ویژگی های شهردار خوب را شناسائی کنیم سپس با بررسی رزومه افراد و کارنامه ها و توانائی های افراد به یک شهردار خوب برسیم ، شهرداری که حداقل دارای 70درصد وِیژگی های استاندارد شهردار بودن را داشته باشد

شهردار به تعریف لغوی کسی است که شهر را در اختیار دارد در کشورهای غربی معمولا شهرداران از همه حیث بر سایر قوای سیاسی ارجحیت دارند و مردم بیشتر شهردار خود را می شناسند تا فرماندار یا والی یا نماینده خود را ! در دانشنامه جامع شهردار را اینطور تعریف نموده اند

طبق تعریف دانشنامه‌ای، به نگهبان یا گردانندهٔ شهر، شهردار یا شارمند، گویند.اما بر اساس معانی رایج در ایران، شهرداری نهادی است عمومی، غیر دولتی، محلی و خودکفا. یعنی مثل دیگر نهادهای دولتی از بودجهٔ دولتی استفاده نمی‌کند و باید دارای درآمد محلی برای اداره خود باشد که این درآمد توسط شورای اسلامی شهر به تصویب رسیده و در قالب عوارضات متعلقه از مردم اخذ می‌گردد

---