تعریف شهروند الکترونیک و زیر مجموعه‌های آن

شهروندان درطول زندگی خود، نقش‌های متفاوتی ایفا می‌نمایند که در هر کدام از این نقش‌ها وظایفی بر عهده آن‌هاست.
شهروند الکترونیک، کسی است که توانایی انجام وظایف روزمره‌ای که ایفای نقش‌های متفاوت درطول زندگی برای وی بوجود می‌آورد را با کمک ابزارهای الکترونیکی داشته باشد.

تمامی انسان‌هادر طول زندگی خود، نقش‌های متفاوتی را ایفا می نمایند. برای هر یک از ما، در نقش فرزند، والدین، خویشاوندان دور و نزدیک، کاسب، تاجر، کارمند، مدیر، تولید کننده،دانش آموز، دانشجو، معلم ، استاد، رئیس دانشگاه و ده‌ها نقش کوچک و بزرگ دیگروظایفی متصور است که به صورت روزمره به آنها می‌پردازیم. ما تا به امروز این وظایفرا به کمک روش‌های فعلی انجام می‌دادیم، اما امروزه ابزار الکترونیکی، انجام امور وایفای وظایف شهروندی را بسیار ساده‌تر، سریع‌تر و ارزان‌تر نموده است.
به عنوانمثال، یک زن در یک خانواده نقش یک همسر و مادر را بر عهده دارد. بخش عمده‌ای ازخریدهای خانه بر عهده مادر است، پرداخت قبوض، پیگیری وضعیت تحصیلی فرزندان و ده‌هاوظیفه ریز و درشت دیگر بر عهده وی گذاشته شده است. چنانچه این مادر بتواند برخی ازاین وظایف را با استفاده از ابزارهای الکترونیکی مانند وب سایت‌ها، پست الکترونیک و ...به انجام رساند، طبعا صرفه‌جویی بسیاری در وقت و هزینه خانواده خواهد شد و اینوقت و هزینه اضافه را صرف امور مهم دیگری خواهد نمود. این مادر در محل کار خود درنقش یک معلم، کارمند، مدیر و غیره است؛ در این نقش‌ها نیز وی می‌تواند با استفادهاز ابزارهای الکترونیکی انجام امور را تسریع و کم هزینه‌تر نماید. این مادر/ کارمندنقش‌های اجتماعی متفاوت دیگری را نیز ایفا می‌نماید که در هر کدام از آنها ابزارالکترونیکی به نحوی می تواند به وی کمک نماید. وی وقتی یک شهروند الکترونیکی خواهدبود که بتواند این وظایف مختلف را با کمک ابزار الکترونیکی و با کیفیت و کمیت بسیاربهتری به انجام رساند.
مقوله های جدیدی چون تجارت الکترونیک، دولت الکترونیک،آموزش الکترونیک، سلامت الکترونیک، انتشارات الکترونیک، انتخابات الکترونیک و ... هر یک در برگیرنده قسمتی از زندگی و فعالیت‌های روزمره ما هستند. شهروند الکترونیکباید بتواند در قالب آن‌ها به انجام وظایف خویش بپردازد.
شهروند الکترونیک به شهروندی گفته می شود که توانایی استفاده از خدمات برخط دولتها را در حد مطلوب داشتهباشد. در واقع شهروندان الکترونیک همان کاربران جوامع اطلاعاتی هستند.

 

مهارتهایی که یک شهروند الکترونیک باید بداند:

 1: مهارتهای پایه

بلوک مهارتهای پایه به داوطلب اطلاعات و مهارتهای لازم جهت استفاده از کامپیوتر و اینترنت را می دهد.

 این بلوک شامل:

·       کامپیوتر

·       فایل ها و پوشه ها

·       برنامه های کاربردی ساده

·       مبانی اینترنت

·        مبانی ایمیل

 
2: جستجوی اطلاعات

بلوک جستجوی اطلاعات داوطلب را از ماهیت و وسعت اطلاعات موجود روی اینترنت در زمینه های خبری، دولت، مشتری، مسافرت،تعلیم وآموزش، اشتغال، پزشکی،آشنا می سازد.

 این بلوک شامل:

·       جستجو- محدوده وسیعی از منابع اینترنتی

·       احتیاط ها- نتایج وخطرات

·       اعتبار و وثوق اطلاعات

 
3 :مشارکت الکترونیکی

با کسب مهارتهای کامپیوتر و جستجو در اینترنت، این بلوک مجموعه مهارتهای لازم برای داوطلب را تکمیل می کند تا یک شهروند الکترونیکی شود. 

این بلوک شامل:

·       خدمات روی خط (online)

·       برنامه های کاربردی عملی

داوطلبe-citizenچه مهارتهایی را کسب خواهد کرد؟

 با تکمیل این برنامه داوطلبان مهارتهایی را کسب خواهند کرد که به آنها امکا ن می دهد تا بطور کامل در جامعه الکترونیکی(e-society) مشارکت کنند. داوطلبان:

·       از منابع اطلاعاتی وخدمات موجود روی خط آگاه خواهند شد.

·       قادر به جستــجــو در world wideweb و اســتخراج اطلاعات مفید در زمینه های اخبار،

دولت، مشتری، مسافرت، آموزش، اشتغال، بهداشت، گروههای مورد علاقه وتجارت خواهند کرد.

·       قادر به جستجوی اطلاعات از منابع مختلف خواهند شد.

·       قادر به استفاده از خدمات دولت الکترونیکی (e-government) و خدمات تجاری روی خط  (مثلأ خدمات بانکی) خواهند شد.

·     معاملات روی خط را انجام خواهند داد (مثلأ رزرو کردن بلیط هواپیما)

·    قادر خواهند بود تا به عنوان یک شهروند الکترونیکی کاملأ مشارکت داشته باشند