بررسی جایگاه شوراها، شورایاریها و مدیریت محلی در تحولات کالبدی شهرها

جمعیت پذیری شهرها به همراه مسایل اجتماعی – اقتصادی آنها ، شکل کاملاً تازه ای از شهر، شهرنشینی و شهر گرایی بوجود آورده است که با آنچه در نیمه اول قرن بیستم در شهرها دیده می شد تفاوت بسیاری دارد. در حال حاضر با توجه به اینکه بخش عمده جمعیت کشور در شهرها ساکن هستند لزوم به کارگیری تدابیری مؤثر از سوی سازمانها و ارگانهایی که در مدیریت شهری نقش تعریف شده ای دارند احساس می شود. یکی از این نهادها که نقش محوری در جهت بالا بردن کیفیت زندگی در محیط های شهری، فراهم نمودن امکانات ، ارائه خدمات و ... را ایفا می کند شوراها و شهرداریها است. تمرکز زدایی و محله گرایی از اصول اساسی تحقق مدیریت پایدار شهری به شمار می رود. مدیریت در سطح محله، حلقه پیوند شهروندان و مدیریت شهری است.   لازمه مدیریت در سطح محله، مشارکت گسترده مردم در قالب نهادها و شوراهای مردمی است. عدم تمرکزگرایی مدیریتی در واقع اتصال مدیریت و سپردن امور محلی به واحدهای کوچک مردمی در سطح محله است که موجب کارآمدی مدیریتی و صرفه جویی های اقتصادی می گردد. فعالیت شورایاری ها محوری ترین نوع مشارکت در اداره امور شهرها و تحقق اهداف پایدار به شمار می رود که حوزه عمل آنها محلات شهری به عنوان کوچک ترین واحد سازمان فضایی شهر است. هدف اصلی چنین نهادهایی بهبود و ارتقاء کیفیت زندگی محله ای از طریق مذاکره با سطوح بالاتر مدیریتی و حذف فاصله و ترمیم شکاف بین شهروندان و عناصر مدیریتی اداره امور شهر به شمار می رود. این نهاد ها با برقراری ارتباط با اهرم های تصمیم گیری و یا کانون های تامین منابع مالی از طریق درگیر نمودن افراد در امر اداره محله به سازماندهی و مدیریت محلات می پردازند. با ایجاد نهاد های محلی و واگذاری امور منطقهای به مردم در قالب شوراها یا نهادهای مشارکتی دیگر می توان از حجم بورکراسی در سطح جامعه کم کرد. امروزه در کشورهای پیشرفته جهان وظایف شهرداریها و شوراها روز به روز گسترده تر می شود و شهرداریها به عنوان نهادی مدنی، محلی، عمومی و غیر انتفاعی وظایف بیشتری را بر عهده می گیرند و وظایفی که بر دوش دولتها قرار گرفته به این نهادهای محلی واگذار می شود. گستردگی وظایف شهرداریها وشوراها در کشورهای توسعه یافته ناشی از نگرش نوینی است که به شهرداریها و شوراها به عنوان سازمانهای مسئول در مدیریت شهری وجود دارد