شهرنشینی در دیار شیخ صفی‌الدین

شهر اردبیل که به دیار دارالارشاد و شیخ صفی ملقب است از مدنیت بالایی برخوردار بوده و فرهنگ شهرنشینی در آن از برجستگی‌های خاص سود می‌برد.

به گزارش خبرگزاری فارس از اردبیل، شهر اردبیل با دارا بودن جمعیتی بیش از 600 هزار نفر بالاترین جمعیت را در مقایسه با شهرهای دیگر استان داشته و فرهنگ شهرنشینی نیز به دلیل وجود تعدد فرهنگ‌های افراد ساکن در آن چندان مطلوب نیست.

یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که در چند سال اخیر از جهاتی کاهش بر فرهنگ شهرنشینی تأثیر گذاشته، ساخت واحدهای مسکن مهر در نقاط حاشیه‌ای شهر اردبیل است.

مهاجرت اهالی روستایی از شهرستان‌های استان اردبیل به شهر اردبیل موجب مواجه شدن این جمعیت با کمبود مسکن شده و از سوی دیگر وجود فرهنگ‌هایی چون استقلال زوجین تازه ازدواج کرده و... گرایش این افراد را به تهیه مسکن مستقل سوق داده است.

از آنجایی که دولت زمین مورد نیاز برای این واحدهای مسکونی را در خارج از حوزه مرکزی شهر انتخاب کرده است، این افراد نیز برای مسکن‌دار شدن ناچار به ثبت‌نام جهت دریافت این واحدهای مسکونی شده‌اند.

این واحدها به دلیل احداث در خارج از هسته مرکزی و یا نزدیک به هسته مرکزی شهر از داشتن امکانات و توجه شهرداری‌ها محروم می‌شوند.

برای داشتن فرهنگ شهرنشینی ملزومات و امکانات و قوانینی لازم است که در این شهرک‌ها به دلیل داشتن مسافت زیاد از مرکز شهر و عدم وجود توان کنترلی مسئولان ذیربط اعم از شهرداری‌ها و... مشکلات شهری و شهرنشینی در این مناطق بیشتر می‌شود.

اما از جمله راهکارهایی که می‌‌توان برای کاهش این آسیب‌های شهری و افول فرهنگ شهرنشینی ذکر کرد، ایجاد شعبات مختلف دستگاه‌های اجرایی، ایجاد مناطق جدید شهرداری در این مناطق، ساخت مساجد و مراکز فرهنگی مانند کتابخانه، مدرسه و کانون‌های مختلف فرهنگی و... است که این موضوع نیز نیازمند اعتبار و زمان طولانی مدت است.

یک جامعه‌شناس در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در پاسخ به سئوالی مبنی بر اینکه آیا از فرهنگ شهرنشینی مدنظر کارشناسان و جامعه‌شناسان برخوردار هستیم یا نه؟ گفت: با توجه به اینکه ما خبر نداریم، طراحان شهرک‌های مسکن مهر به این امر توجه داشتند که واحدهای احداثی مسکن مهر دقیقاً به شهر اردبیل یا درون شهر اردبیل چسبیده احداث شود و آیا لزومی برای این کار بوده یا نه؟ معمولاً در دنیا شهرک‌ها برای کم کردن یا کاستن از مشکلات شهری شهرهای بزرگ احداث می‌شود و این شهرک‌ها در 15 کیلومتری شهرهای بزرگی احداث می‌شوند.

تقی دادرس ادامه داد: خود شهر اردبیل دارای مشکلات متعددی مانند ترافیک است که معمولاً شهرک‌هایی که احداث می‌شوند برای کم کردن این مشکلات بیشتر تعریف می‌شوند.

وی در بخش دیگری از سخنان خود افزود: با توجه به اینکه اردبیل در حال تبدیل شدن به کلانشهر است، قاعدتاً نیاز است تا برنامه‌ریزی دقیقی در حوزه فرهنگ شهری و جامعه‌شناسی شهری طراحی شود و هنوز نمی‌دانیم که آیا مسئولان شهر شاهد اختلاط فرهنگ در شهرستان اردبیل هستند یا نه؟

دادرس با بیان اینکه مهاجر به شهرستان اردبیل بیشتر و قسمت عمده‌اش از روستاهای استان اتفاق افتاده است، افزود: یک سری مهاجرها عشایر و روستائیان استان هستند که در شهر ساکن شده‌اند و موجب شده فرهنگ شهر متفاوت‌تر از فرهنگ روستایی یا شهرنشینی باشد.

وی تصریح کرد: عرق قومیت، طایفه در فرهنگ روستایی و عشایری از سطح بالایی برخودار است؛ در حالی که در شهر فرهنگ محافظه‌کاری بیشتر رواج می‌یابد.