مخاطرات محیطی

مخاطرات طبیعی یکی از موانع اصلی توسعه پایدار محسوب می­گردند. همواره وقوع آن­ها به عنوان سدی بر سر راه توسعه اقتصادی، اجتماعی و عمرانی قرار دارد. چنانچه مخاطرات از شدت بیش­تری برخوردار باشد، برنامه­های توسعه ملی با مشکلات بیش­تری همراه خواهد بود. چرا که بسیاری از تمدن­ها و جوامع بشری در اثر وقوع مخاطرات طبیعی از بین رفته­اند. انسان با بهره­برداری غیر منطقی وضعیت مدیریت بهره برداری از منابع طبیعی بر تعداد و شدت بلایا افزوده است. با نگاهی به تاریخچه بلایای طبیعی میتوان به این مهم پی برد. افزایش بی رویه جمعیت به عنوان یکی از موانع در استفاده صحیح از منابع طبیعی است. به این ترتیب که افزایش جمعیت بالطبع افزایش نیازهای غذایی (توسعه کشاورزی و دامپروری) سکونتگاه­ها (توسعه مناطق شهری)، امکانات آموزشی- بهداشتی و تسهیلات رفاهی وغیره را به دنبال دارد که لازمه افزایش این نیازها استفاده غیر اصولی، نا مناسب و بی رویه از ثروت­های طبیعی می­باشد در نتیجه پیامدهای ناگوار بلایای طبیعی را سبب می­گردد و برنامه­ریزی­های میان مدت و دراز مدت را به مخاطره می­اندازد.  

تاکنون توافق خاصی برای تعریف بلایای طبیعی نشده­است اما بطور سنتی حوادثی که حداقل منجر به 100 کشته یا خسارات مالی در حد یک میلیون دلار شوند بلایا نامیده می­شوند. همچنین تعریفی از یک رابطه کمی بین بزرگی حوادث شدید و میزان دقیق خساراتی که ایجاد می­نمایند نیز مشکل است. علت این امر آن است که میزان خسارات واقعی بستگی به بسیاری از فاکتورهای انسانی از قبیل تراکم جمعیت محلی، شرایط اجتماعی تأثیرگذار بر میزان آسیب­پذیری مردم در برابر حادثه و همچنین میزان سرمایه­ای که در معرض بلایای طبیعی قرار می­گیرند، دارد.

در سال­های اخیر یک سری معیارهای عددی توسط sapir و Misson (1992) جهت تعیین شدت حادثه برای کشورهای مختلف در نظر گرفته شده­است که بقرار ذیر می­باشند:

1- شمار مرگ و میر برای هر حادثه در حدود 100 نفر یا بیشتر باشد.

2- میزان خسارات بر اساس یک درصد تولید ناخالص ملی باشد.

3- بر یک درصد از جمعیت کشور یا بیشتر تاثیرگذار باشد.

تهیه وتنظیم: زهرا جوهری(کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه­ریزی شهری